Να δούμε τα δεδομένα του προβλήματος πρώτα:
- Εδώ και 100 περίπου χρόνια το σύστημα δουλεύει με το μοντέλο της ΜΑΖΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ.
- Εδώ και 30 περίπου χρόνια αυτοματισμοί και διάφορες αυτόματες μηχανές (ρομπότ) αντικαθιστούν τους ανθρώπους στις γραμμές παραγωγής.
- Ζήσαμε τα τελευταία 30 χρόνια φάσεις οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
- Ζήσαμε την διαίρεση όλων ημών των εργαζομένων α) σε μόνιμους, ειδικευμένους, καλά αμειβόμενους και β) στους χαμηλόμισθους, ανειδίκευτους, αντικαταστάσιμους, «αναλώσιμους» ενγένει εργαζομένους.
- Η μαζική παραγωγή οφείλει να ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙΤΑΙ στη μαζική κατανάλωση. Οτι ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ, για να δημιουργήσει τα προσδοκόμενα κέρδη στο κεφάλαιο, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΤΑΙ.
- Η ΜΑΖΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, όμως, προυποθέτει διανομή του παραγόμενου πλούτου (επανεπενδυόμενο κεφάλαιο - κέρδη ιδιοκτητών - αμοιβή εργασίας), ώστε η κοινωνία να έχει αγοραστική δύναμη ίση με την αξία των παραγόμενων και προσφερόμενων σε κατανάλωση προιόντων και υπηρεσιών.
Διαφορετικά, έχουμε κρίση υπερπαραγωγής. Όπως αυτή του 1929: το 1/3 του πληθυσμού βρέθηκε στην ανεργία και ο παραγόμενος πλούτος έπεσε στο μισό.
Ο Marriner Eccles (πρόεδρος Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, 1934-1948) έγραφε το ΄51 για την τότε κρίση: «Αντί να διασφαλίζεται μια τέτοια διανομή του εισοδήματος, μια γιγάντια ρουφήχτρα είχε απομυζήσει το 1929-30 ένα αυξανόμενο κομμάτι του παραγόμενου πλούτου, για λογαριασμών των ολίγων. Αυτοί συσσώρευσαν κεφάλαια. Στερώντας, όμως, την μάζα των καταναλωτών από μια επαρκή καταναλωτική δύναμη, στέρησαν από τον εαυτό τους την ζήτηση στα προιόντα τους, που θα τους επέτρεπε να επανεπενδύσουν τα συσσωρευμένα κεφάλαια τους σε νέα εργοστάσια» (“Beckoning Frontiers”, par Marriner Eccles, ed. Alfred A. Knopf, New York 1951).
Το 1929 το παιχνίδι ξανάρχισε με το πολυδιαφημισμένο σήμερα New Deal. Ο όρος προέρχεται από τα καζίνο και σημαίνει ξαναμοίρασμα της τράπουλας. Ανάμεσα στα σημαντικότερα μέτρα που τότε πάρθηκαν ήταν η μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, η ίδρυση του κράτους-πρόνοια, η αναγνώριση των συνδικάτων, το πρόγραμμα κατασκευής δημόσιων υποδομών, κλπ. Όλα για την μείωση της ανεργίας, για την αύξηση των προς κατανάλωση εισοδημάτων, για την ισορροπία προσφοράς και ζήτησης.
ΕΤΣΙ, ΗΡΘΑΜΕ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, στην πρώτη μεταπολεμική ΚΡΙΣΗ ΥΠΕΡΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, για πρώτη φορά από την κρίση του ΄29, καταστρεφόταν παραγωγικό κεφάλαιο της βιομηχανίας, επιδεινωνόταν το βιωτικό επίπεδο του λαού και έλαβε χώρα η πιο βίαιη αναδιάρθρωση του γεωργικού τομέα.
Τότε, καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες, άτοκες δόσεις κλπ πιστωτικές διευκολύνσεις, άγνωστες μέχρι τότε στον κόσμο, κλήθηκαν να αναπληρώσουν το χαμένο εισόδημα. Να αποκαταστήσουν την απαιτούμενη καταναλωτική δύναμη.
Ετσι, παρόλο που η κατανάλωση αποκαταστάθηκε και οι μικρο-κρίσεις ξεπερνιόταν, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μεταξύ 1983 και 2006, στις επτά πλουσιότερες χώρες της Δύσης το ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ μας στον παραγόμενο πλούτο μειώθηκε κατά 5,8%. Το αντίστοιχο ποσοστό για τις χώρες της Ευρώπης ανήλθε σε 8,6% (Le Monde diplomatique, Janvier 2008, p.3, ‘Partage des richesses, la question taboue’).
Οι σοφοί είχαν προειδοποιήσει:
· “το μερίδιο των κερδών στον παραγόμενο πλούτο είναι σήμερα ασυνήθιστα ψηλό. H διάσταση αυτής της εξέλιξης, καθώς και το εύρος των χωρών όπου συμβαίνει αυτό, δεν έχει προηγούμενο τα τελευταία 45 χρόνια (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, Working Papers no 231 ‘The global upward trend in the profit share’, Juillet 2007).
· “το μερίδιο της εργασίας στην συνολική προστιθέμενη αξία της οικονομίας είναι ιστορικά χαμηλό, σε αντίθεση με την παραγωγικότητα που δεν σταματά να αυξάνει…. Αυτός ο συνδυασμός των μικρών μισθολογικών αυξήσεων και των ιστορικά υψηλών κερδών των επιχειρήσεων δημιουργεί φόβους για μια άνοδο της δυσαρέσκειας ενάντια στον καπιταλισμό και την αγορά, τόσο στις ΗΠΑ όσο κι αλλού” (Alan Grinspan, Financial Times, London, 17/09/2007).
Μιλάν τώρα για πέρασμα της κρίσης από την χρηματοπιστωτική σφαίρα στην πραγματική οικονομία. H κρίση από το 1975 ως σήμερα ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.
Συνεχίζει στο προαναφερθέν άρθρο του ο Marriner Eccles: “Κατά συνέπεια, όπως σε μια παρτίδα πόκερ όπου το χρήμα είχε μαζευτεί σε λίγους, οι άλλοι για να μπορέσουν να μείνουν στο παιχνίδι έπρεπε να δανειστούν. Μέχρι που δεν τους δινόταν άλλο πίστωση και το παιχνίδι τέλειωσε”.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: γι’αυτούς τότε και τώρα όλα είναι ένα παιχνίδι. Την κρίση την πληρώνουν περισσότερο οι μη έχοντες εργαζόμενοι. Ηδη το πληρώνουμε από την δεκαετία του ’70 κι εντεύθεν: απαξίωση των συνδικάτων μας, άνοδος των νέων μορφών απασχόλησης –αλλά παμπάλαιων στην βαρβαρότητα, απώλεια εισοδημάτων από περικοπές και πληθωρισμό, απώλεια αυτοεκτίμησης, κλπ.
Με την όξυνση της κρίσης που ζούμε, θα κληθούμε να πληρώσουμε βαρύτερο τίμημα. Οικονομική κρίση στον καπιταλισμό σημαίνει καταστροφή παραγωγικού δυναμικού, άρα μαζική ανεργία. Ενίοτε, όπως μετά το ’29, η καταστροφή αυτή γίνεται και με πολέμους, με 20 εκατ. άνεργους από …ζωή.
Eίναι ώρα να τους πούμε ότι μελετήσαμε το παιγνίδι, είδαμε την απάτη κι ΕΠΙΤΑΣΣΟΥΜΕ οτιδήποτε είναι πάνω στο καρέ. Σ’αυτή τη κρίση, ας φύγουν αυτοί άφραγκοι από το παιγνίδι .
Σχόλια