Μαθήματα πολιτικής οικονομίας από τον Καιρό της Κ.Ελευθεροτυπίας:
"Παλιά -όχι πολύ ώστε να μην το θυμούνται τρεις γενιές ζωντανών Ελλήνων- στα μαγαζιά κρεμόταν ένα κάδρο με μια λιθογραφία έγχρωμη: «Ο πωλών τοις μετρητοίς και ο πωλών επί πιστώσει». Ο πωλών τοις μετρητοίς ήταν κουστουμαρισμένος, καθισμένος άνετα μπροστά στο γραφείο του σ' ένα τακτοποιημένο δωμάτιο με γεμάτο χρηματοκιβώτιο, ενώ ο πωλών επί πιστώσει, κακοντυμένος, σ' έναν ακατάστατο χώρο, ήταν σκυμμένος, μ' ένα ύφος υπέρτατης απελπισίας, μπροστά σ' ένα άδειο χρηματοκιβώτιο.
Αυτά συμβαίνανε τη δεκαετία του '50 και πίσω, και η οικονομική γνώση -το μάθημα- που ήθελε να περάσει η γενιά του μεταπολέμου, δεν ήταν άλλη από τη γνώση που κουβαλούσε το ανθρώπινο γένος από τα γεννοφάσκια του. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο. Τίποτε πιο αυτονόητο.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως, μια γενιά οικονομολόγων και τραπεζιτών ανακάλυψε ότι εκτός από το σήμερα υπάρχει και το αύριο. Αυτό, που έκαναν οι τοκογλύφοι επί αιώνες θα μπορούσε να γίνει από τις ίδιες τις τράπεζες, με υποθηκευμένο το μέλλον των πολιτών, αλλά...
Αλλά το αντάλλαγμα θα ήταν πολύ ελκυστικό: σπίτια, αυτοκίνητα, ψυγεία, τηλεοράσεις, μετρητά και ό,τι ονειρεύεται ένας μέσος κι ένας φτωχός άνθρωπος θα μπορούσαν να γίνουν δικά του. Αρκεί να υποθηκεύσει το μέλλον του: το μισθό του, της γυναίκας του, το κτήμα στο χωριό και αυτά τα ίδια τα αποκτήματα από το δάνειο.
Οι τράπεζες θα πλούτιζαν από τους τόκους, οι βιομηχανίες, οι κατασκευαστές και οι έμποροι από τις πωλήσεις, οι πολίτες από τις νέες θέσεις εργασίας κι από τα αποκτήματα. Η μηχανή ήταν καλά στημένη και κουρδισμένη. Και δούλεψε. Πρώτα στην Αμερική και μετά, σιγά σιγά, στην Ευρώπη και την Ασία.
Ο πωλών της μετρητοίς έγινε γραφικός και πετάχτηκε στο καλάθι της ειρωνείας και της απαξίωσης. Ο πωλών επί πιστώσει έγινε πρωταγωνιστής και στήριγμα του νέου κόσμου• ενός κόσμου που μπορεί να μην σου δίνει την ευκαιρία να μάθεις ποιος είναι ο εαυτός σου, ποιοι είναι οι γύρω σου και ποιος είναι ο τρόπος να ευτυχείς με τη συνανθρωπιά και την αλληλοβοήθεια, αλλά...
Αλλά σου δίνει να αγοράζεις. Να αγοράζεις ό,τι ποθεί το διαφημιστικό σποτ, ό,τι ποθεί το κοινωνικό σου σύνολο, ό,τι ποθεί το μάτι και το αυτί από την παράταξη χιλιάδων προϊόντων, κατασκευασμένων από τη βιομηχανία διαρκών αναγκών, που τροφοδοτεί το φαντασιακό τρίγωνο «παίρνω, κατέχω, υπάρχω».
Φαντασιακό, γιατί στην πλειονότητά τους οι άνθρωποι, δηλητηριασμένοι από την κοινωνία της κατανάλωσης και όχι την κοινωνία των αναγκών, υπάρχουν μόνο αν μπορούν να παίρνουν και να κατέχουν. Αλλιώς αισθάνονται φτωχοί, ανίκανοι, ανίσχυροι, δυστυχισμένοι, απόκληροι".
(……… Για περισσότερα http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/id=91616436,55380372,69574420)
"Παλιά -όχι πολύ ώστε να μην το θυμούνται τρεις γενιές ζωντανών Ελλήνων- στα μαγαζιά κρεμόταν ένα κάδρο με μια λιθογραφία έγχρωμη: «Ο πωλών τοις μετρητοίς και ο πωλών επί πιστώσει». Ο πωλών τοις μετρητοίς ήταν κουστουμαρισμένος, καθισμένος άνετα μπροστά στο γραφείο του σ' ένα τακτοποιημένο δωμάτιο με γεμάτο χρηματοκιβώτιο, ενώ ο πωλών επί πιστώσει, κακοντυμένος, σ' έναν ακατάστατο χώρο, ήταν σκυμμένος, μ' ένα ύφος υπέρτατης απελπισίας, μπροστά σ' ένα άδειο χρηματοκιβώτιο.
Αυτά συμβαίνανε τη δεκαετία του '50 και πίσω, και η οικονομική γνώση -το μάθημα- που ήθελε να περάσει η γενιά του μεταπολέμου, δεν ήταν άλλη από τη γνώση που κουβαλούσε το ανθρώπινο γένος από τα γεννοφάσκια του. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο. Τίποτε πιο αυτονόητο.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως, μια γενιά οικονομολόγων και τραπεζιτών ανακάλυψε ότι εκτός από το σήμερα υπάρχει και το αύριο. Αυτό, που έκαναν οι τοκογλύφοι επί αιώνες θα μπορούσε να γίνει από τις ίδιες τις τράπεζες, με υποθηκευμένο το μέλλον των πολιτών, αλλά...
Αλλά το αντάλλαγμα θα ήταν πολύ ελκυστικό: σπίτια, αυτοκίνητα, ψυγεία, τηλεοράσεις, μετρητά και ό,τι ονειρεύεται ένας μέσος κι ένας φτωχός άνθρωπος θα μπορούσαν να γίνουν δικά του. Αρκεί να υποθηκεύσει το μέλλον του: το μισθό του, της γυναίκας του, το κτήμα στο χωριό και αυτά τα ίδια τα αποκτήματα από το δάνειο.
Οι τράπεζες θα πλούτιζαν από τους τόκους, οι βιομηχανίες, οι κατασκευαστές και οι έμποροι από τις πωλήσεις, οι πολίτες από τις νέες θέσεις εργασίας κι από τα αποκτήματα. Η μηχανή ήταν καλά στημένη και κουρδισμένη. Και δούλεψε. Πρώτα στην Αμερική και μετά, σιγά σιγά, στην Ευρώπη και την Ασία.
Ο πωλών της μετρητοίς έγινε γραφικός και πετάχτηκε στο καλάθι της ειρωνείας και της απαξίωσης. Ο πωλών επί πιστώσει έγινε πρωταγωνιστής και στήριγμα του νέου κόσμου• ενός κόσμου που μπορεί να μην σου δίνει την ευκαιρία να μάθεις ποιος είναι ο εαυτός σου, ποιοι είναι οι γύρω σου και ποιος είναι ο τρόπος να ευτυχείς με τη συνανθρωπιά και την αλληλοβοήθεια, αλλά...
Αλλά σου δίνει να αγοράζεις. Να αγοράζεις ό,τι ποθεί το διαφημιστικό σποτ, ό,τι ποθεί το κοινωνικό σου σύνολο, ό,τι ποθεί το μάτι και το αυτί από την παράταξη χιλιάδων προϊόντων, κατασκευασμένων από τη βιομηχανία διαρκών αναγκών, που τροφοδοτεί το φαντασιακό τρίγωνο «παίρνω, κατέχω, υπάρχω».
Φαντασιακό, γιατί στην πλειονότητά τους οι άνθρωποι, δηλητηριασμένοι από την κοινωνία της κατανάλωσης και όχι την κοινωνία των αναγκών, υπάρχουν μόνο αν μπορούν να παίρνουν και να κατέχουν. Αλλιώς αισθάνονται φτωχοί, ανίκανοι, ανίσχυροι, δυστυχισμένοι, απόκληροι".
(……… Για περισσότερα http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/id=91616436,55380372,69574420)
Σχόλια