Με αφορμή δημοσιεύματα στον οικονομικό τύπο για την ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ για την ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΠΟΛΙΤΙΚΗ του ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009, την αναζήτησα στο πρωτότυπο. Πρόκειται για ένα πόνημα 192 σελίδων, ενδεδυμένο τον μανδύα επιστημονικής αντικειμενικότητας, με παράρτημα βιβλιογραφικών πηγών, κλπ. Ούτε διδακτορική διατριβή να ήταν!
Λες και χρειάζεται ο ενλόγω επιστημονικός μανδύας, για να συγκαλυφθεί η αποδεδειγμένη ανικανότητα των οικονομολογούντων ελίτ της εξουσίας να προβλέψουν, αλλά και να διαχειριστούν την κρίση.
Παρόλο, όμως, που βρίθει σημαντικότατων στατιστικών στοιχείων, δεν αποτελεί παρά την ιδεολογική/θεωρητική τεκμηρίωση της ακολουθητέας πολιτικής από την κυβέρνηση πουπροωθεί ΄το διεθνές τραπεζικό κεφάλαιο. Για τον λόγο αυτό, η κοινωνία μας-και ιδιαίτερα η μαχόμενη αριστερά- δεν θάπρεπε να την μεταχειρίζεται δημοσιογραφικά.
Για να ερμηνεύσει μόνο κανείς τα εκεί γραφόμενα, θάπρεπε ενδεχομένως να αφιερώσει ισάριθμες σελίδες. Για να αρθρώσει, ωστόσο, τον δέοντα ορθολογικό δομημένο αντίλογο θα χρειαζόταν αρκετά σοβαρή μελέτη και δουλειά, αντίστοιχη ολόκληρης Δ/νσης Οικονομικών Μελετών που παράγει την ενλόγω έκθεση. Επιχειρώντας ωστόσο να ΑΝΑΤΡΕΨΟΥΜΕ τη συλλογιστική της ενλόγω οικονομικής «επιστήμης», στα πλαίσια της οποίας όροι της κλασικής πολιτικής οικονομίας, όπως καπιταλισμός, σοσιαλισμός, κευνσιανισμός, κλπ είναι παντελώς απόντες, θα επιχειρήσουμε μια σειρά αναρτήσεων, ως κατ’αρχήν σχόλια, έστω κι αν είναι αποσπασματικά.
Θα ξεκινήσουμε προσπαθώντας να δούμε ΤΙ ΕΙΝΑΙ η Τράπεζα της Ελλάδος και ΩΣ ΤΙ ΟΜΙΛΕΙ.
Με βάση το επίσημο site της http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Bank/default.aspx «έχει συσταθεί με τη μορφή ανωνύμου εταιρίας.[ο μόνος μεγάλος μέτοχος είναι δήθεν η ΔΕΚΑ με 6% και το υπόλοιπο 94% είναι θεωρητικά διασπαρμένο σε μικροεπενδυτές, κάτω του 5%!] (…) Από τον Ιανουάριο 2001 η Τράπεζα της Ελλάδος αποτελεί αναπόσπαστο μέλος του Ευρωσυστήματος (..). Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι αρμόδια για την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος στην Ελλάδα και τη διαφύλαξη της σταθερότητας του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ως πρωταρχικός σκοπός ορίζεται από το Καταστατικό της η διασφάλιση της σταθερότητας του γενικού επιπέδου των τιμών [πληθωρισμός γύρω στο 2%]. Στο βαθμό που δεν επηρεάζεται η επίτευξη του πρωταρχικού της σκοπού, [και μόνον τότε!] η Τράπεζα στηρίζει τη γενική οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, έχει κατοχυρωθεί η θεσμική, προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία της [φρόντισαν γι'αυτό οι Ευρωπαίοι], αλλά και η άσκηση δημοκρατικού ελέγχου εκ μέρους της Βουλής.
Μεταξύ των αρμοδιοτήτων της Τράπεζας της Ελλάδος διαβάζουμε ότι συμπεριλαμβάνονται οι κάτωθι:
"• Συμμετέχει στη χάραξη της ενιαίας νομισματικής πολιτικής της ζώνης του ευρώ και την εφαρμόζει στην Ελλάδα.
• Διαχειρίζεται για λογαριασμό της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) μέρος των σε συνάλλαγμα και χρυσό διαθεσίμων της τελευταίας, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΚΤ.
• Κατέχει και διαχειρίζεται [κατέχει και διαχειρίζεται για λογαριασμό της ΕΚΤ, όχι της χώρας!] τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας στα οποία περιλαμβάνονται τα σε συνάλλαγμα και χρυσό διαθέσιμα της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ελληνικού Δημοσίου.
• Προωθεί ρυθμίσεις για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την αποτελεσματική διαχείριση χρηματοπιστωτικών κρίσεων.
• Εκδίδει τραπεζογραμμάτια ευρώ, τα οποία κυκλοφορούν ως νόμιμο χρήμα, μετά από έγκριση της ΕΚΤ [του μεγάλου αφεντικού], και είναι αρμόδια για την κυκλοφορία και διαχείριση των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ στην Ελλάδα.
• Δημοσιεύει εκθέσεις και διεξάγει ερευνητικό έργο στο πλαίσιο της παρακολούθησης και ανάλυσης της οικονομικής συγκυρίας και της νομισματικής πολιτικής."
Οι δραστηριότητές της είναι πιστή αντιγραφή αυτών της ΕΚΤ. Η όλη λειτουργία της προκύπτει ότι είναι κάτι μεταξύ αντένας - υποκαταστήματος της ΕΚΤ στην Ελλάδα.
Ποιά είναι όμως η ΕΚΤ;
Είναι το κέντρο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) (των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και του Ευρωσυστήματος (των 16 κρατών-μελών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ). Σκοπός και δραστηριότητες οι ίδιες που αναφέρθηκαν παραπάνω για την Τράπεζα της Ελλάδος. Η λειτουργία και η φιλοσοφία της προκύπτει από το καταστατικό της και την ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ (C 321 E/1 29-12-2006) στην οποία αυτό το καταστατικό αποτέλεσε παράρτημα. Μεγαλύτερη δύναμη από αυτή τη νομική κατασκευή δεν θα μπορούσε να αποκτήσει!
Σύμφωνα με το Άρθρο 108 της ενλόγω συνθήκης η ΕΚΤ « Κατά την άσκηση των εξουσιών και την εκτέλεση των καθηκόντων και υποχρεώσεων που τους ανατίθενται από την παρούσα συνθήκη και το καταστατικό του ΕΣΚΤ, ούτε η ΕΚΤ, ούτε οι εθνικές κεντρικές τράπεζες, ούτε κανένα μέλος των οργάνων λήψης αποφάσεων των ιδρυμάτων αυτών, δεν ζητάει ούτε δέχεται υποδείξεις από τα κοινοτικά όργανα ή οργανισμούς, από την κυβέρνηση κράτους μέλους ή από άλλο οργανισμό."
Και για να μην υπάρχουν αμφιβολίες για το ποιός είναι το αφεντικό, στο Άρθρο 113που ρυθμίζονται οι σχέσεις των οργάνων διοίκησης της εΚΤ με τα άλλα όργανα την Ευρωπαικής Ενωσης προβλέπονται τα εξής:
"1. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου και ένα μέλος της Επιτροπής μπορούν να συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ.Ο πρόεδρος του Συμβουλίου μπορεί να υποβάλλει προτάσεις προς εξέταση και ψήφιση από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ.
2. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ καλείται [υποχρεωτικά] να συμμετέχει στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου όταν εξετάζονται θέματα σχετικά με τους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚΤ.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ και τα άλλα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής μπορούν, αιτήσει του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή με δική τους πρωτοβουλία [όποτε θέλουν ενολίγοις], να εμφανίζονται ενώπιον των αρμοδίων επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου."
Μετά αυτή τη μεγάλη παρένθεση ας επιστρέψουμε στα καθ’ημάς,
Ο διοικητής της τράπεζας της Ελλάδος και οι υποδιοικητές πρέπει να γίνονται αποδεκτοί και να προέρχονται κατά κανόνα από την διεθνή τραπεζιτική οικογένεια Ο νυν διοικητής για παράδειγμα κος Προβόπουλος, πέραν της συμμετοχής του στην διοίκηση διαφόρων ελληνικών τραπεζών υπήρξε Μέλος της Νομισματικής Επιτροπής (Monetary Committee) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οκτώβριος 1990 - Νοέμβριος 1993) και Αναπληρωτής Διοικητής (Alternate Governor) στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF) για την Ελλάδα (Οκτώβριος 1990 - Νοέμβριος 1993). Ο υποδιοικητής κος Παπαδάκης, έχοντας θητεύσει κι αυτός σε διάφορες ελληνικές τράπεζες υπήρξε παράλληλα
μέλος ΔΣ, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Λουξεμβούργο (2004-2007),
αναπληρωτής Εκτελεστικός Διευθυντής και Μέλος ΔΣ, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF), Washington, DC (1992-1994) και μέλος, Νομισματική Επιτροπή της ΕΟΚ, Βρυξέλλες (1990-1992).
Η δεύτερη θέση υποδιοικητή καλύπτεται απο την καθηγήτρια κα ΔΕΝΔΡΙΝΟΥ-ΛΟΥΡΗ ΕΛΕΝΗ, η οποία υπήρξε δ/ντρια του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού της χώρας την περίοδο 2004-08 και ταυτόχρονα εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής (EPC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Eurogroup WG της EPC.
Το ανώτατο όργανο διοίκησης (Γενικό Συμβούλιο) συμπληρώνεται από διάφορες "γλάστρες" θεσμικού χαρακτήρα, όπως οι πρόεδροι των συνδικαλιστικών φορέων των βιομηχάνων (Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Μυλωνάς Γεώργιος), των επιμελητηρίων (Κασιμάτης γεώργιος), της ΓΣΕΕ (Πολυζωγόπουλος Χρήστος), του συλλόγου εργαζομένων της τράπεζας (Γοζαδινός Γιάννης), κλπ.
Την νομισματική πολιτική ή την τραπεζική εποπτεία πάντως προφανώς δεν την ασκεί ο κος Πολυζωγόπουλος, που κρατά ακόμα -με το αζημίωτο να υποθέσουμε;- την ίδια θέση.
(............)
Λες και χρειάζεται ο ενλόγω επιστημονικός μανδύας, για να συγκαλυφθεί η αποδεδειγμένη ανικανότητα των οικονομολογούντων ελίτ της εξουσίας να προβλέψουν, αλλά και να διαχειριστούν την κρίση.
Παρόλο, όμως, που βρίθει σημαντικότατων στατιστικών στοιχείων, δεν αποτελεί παρά την ιδεολογική/θεωρητική τεκμηρίωση της ακολουθητέας πολιτικής από την κυβέρνηση πουπροωθεί ΄το διεθνές τραπεζικό κεφάλαιο. Για τον λόγο αυτό, η κοινωνία μας-και ιδιαίτερα η μαχόμενη αριστερά- δεν θάπρεπε να την μεταχειρίζεται δημοσιογραφικά.
Για να ερμηνεύσει μόνο κανείς τα εκεί γραφόμενα, θάπρεπε ενδεχομένως να αφιερώσει ισάριθμες σελίδες. Για να αρθρώσει, ωστόσο, τον δέοντα ορθολογικό δομημένο αντίλογο θα χρειαζόταν αρκετά σοβαρή μελέτη και δουλειά, αντίστοιχη ολόκληρης Δ/νσης Οικονομικών Μελετών που παράγει την ενλόγω έκθεση. Επιχειρώντας ωστόσο να ΑΝΑΤΡΕΨΟΥΜΕ τη συλλογιστική της ενλόγω οικονομικής «επιστήμης», στα πλαίσια της οποίας όροι της κλασικής πολιτικής οικονομίας, όπως καπιταλισμός, σοσιαλισμός, κευνσιανισμός, κλπ είναι παντελώς απόντες, θα επιχειρήσουμε μια σειρά αναρτήσεων, ως κατ’αρχήν σχόλια, έστω κι αν είναι αποσπασματικά.
Θα ξεκινήσουμε προσπαθώντας να δούμε ΤΙ ΕΙΝΑΙ η Τράπεζα της Ελλάδος και ΩΣ ΤΙ ΟΜΙΛΕΙ.
Με βάση το επίσημο site της http://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Bank/default.aspx «έχει συσταθεί με τη μορφή ανωνύμου εταιρίας.[ο μόνος μεγάλος μέτοχος είναι δήθεν η ΔΕΚΑ με 6% και το υπόλοιπο 94% είναι θεωρητικά διασπαρμένο σε μικροεπενδυτές, κάτω του 5%!] (…) Από τον Ιανουάριο 2001 η Τράπεζα της Ελλάδος αποτελεί αναπόσπαστο μέλος του Ευρωσυστήματος (..). Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι αρμόδια για την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος στην Ελλάδα και τη διαφύλαξη της σταθερότητας του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ως πρωταρχικός σκοπός ορίζεται από το Καταστατικό της η διασφάλιση της σταθερότητας του γενικού επιπέδου των τιμών [πληθωρισμός γύρω στο 2%]. Στο βαθμό που δεν επηρεάζεται η επίτευξη του πρωταρχικού της σκοπού, [και μόνον τότε!] η Τράπεζα στηρίζει τη γενική οικονομική πολιτική της κυβέρνησης. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, έχει κατοχυρωθεί η θεσμική, προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία της [φρόντισαν γι'αυτό οι Ευρωπαίοι], αλλά και η άσκηση δημοκρατικού ελέγχου εκ μέρους της Βουλής.
Μεταξύ των αρμοδιοτήτων της Τράπεζας της Ελλάδος διαβάζουμε ότι συμπεριλαμβάνονται οι κάτωθι:
"• Συμμετέχει στη χάραξη της ενιαίας νομισματικής πολιτικής της ζώνης του ευρώ και την εφαρμόζει στην Ελλάδα.
• Διαχειρίζεται για λογαριασμό της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) μέρος των σε συνάλλαγμα και χρυσό διαθεσίμων της τελευταίας, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΚΤ.
• Κατέχει και διαχειρίζεται [κατέχει και διαχειρίζεται για λογαριασμό της ΕΚΤ, όχι της χώρας!] τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας στα οποία περιλαμβάνονται τα σε συνάλλαγμα και χρυσό διαθέσιμα της Τράπεζας της Ελλάδος και του Ελληνικού Δημοσίου.
• Προωθεί ρυθμίσεις για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την αποτελεσματική διαχείριση χρηματοπιστωτικών κρίσεων.
• Εκδίδει τραπεζογραμμάτια ευρώ, τα οποία κυκλοφορούν ως νόμιμο χρήμα, μετά από έγκριση της ΕΚΤ [του μεγάλου αφεντικού], και είναι αρμόδια για την κυκλοφορία και διαχείριση των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ στην Ελλάδα.
• Δημοσιεύει εκθέσεις και διεξάγει ερευνητικό έργο στο πλαίσιο της παρακολούθησης και ανάλυσης της οικονομικής συγκυρίας και της νομισματικής πολιτικής."
Οι δραστηριότητές της είναι πιστή αντιγραφή αυτών της ΕΚΤ. Η όλη λειτουργία της προκύπτει ότι είναι κάτι μεταξύ αντένας - υποκαταστήματος της ΕΚΤ στην Ελλάδα.
Ποιά είναι όμως η ΕΚΤ;
Είναι το κέντρο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) (των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και του Ευρωσυστήματος (των 16 κρατών-μελών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ). Σκοπός και δραστηριότητες οι ίδιες που αναφέρθηκαν παραπάνω για την Τράπεζα της Ελλάδος. Η λειτουργία και η φιλοσοφία της προκύπτει από το καταστατικό της και την ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ (C 321 E/1 29-12-2006) στην οποία αυτό το καταστατικό αποτέλεσε παράρτημα. Μεγαλύτερη δύναμη από αυτή τη νομική κατασκευή δεν θα μπορούσε να αποκτήσει!
Σύμφωνα με το Άρθρο 108 της ενλόγω συνθήκης η ΕΚΤ « Κατά την άσκηση των εξουσιών και την εκτέλεση των καθηκόντων και υποχρεώσεων που τους ανατίθενται από την παρούσα συνθήκη και το καταστατικό του ΕΣΚΤ, ούτε η ΕΚΤ, ούτε οι εθνικές κεντρικές τράπεζες, ούτε κανένα μέλος των οργάνων λήψης αποφάσεων των ιδρυμάτων αυτών, δεν ζητάει ούτε δέχεται υποδείξεις από τα κοινοτικά όργανα ή οργανισμούς, από την κυβέρνηση κράτους μέλους ή από άλλο οργανισμό."
Και για να μην υπάρχουν αμφιβολίες για το ποιός είναι το αφεντικό, στο Άρθρο 113που ρυθμίζονται οι σχέσεις των οργάνων διοίκησης της εΚΤ με τα άλλα όργανα την Ευρωπαικής Ενωσης προβλέπονται τα εξής:
"1. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου και ένα μέλος της Επιτροπής μπορούν να συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ.Ο πρόεδρος του Συμβουλίου μπορεί να υποβάλλει προτάσεις προς εξέταση και ψήφιση από το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ.
2. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ καλείται [υποχρεωτικά] να συμμετέχει στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου όταν εξετάζονται θέματα σχετικά με τους στόχους και τα καθήκοντα του ΕΣΚΤ.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ και τα άλλα μέλη της εκτελεστικής επιτροπής μπορούν, αιτήσει του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή με δική τους πρωτοβουλία [όποτε θέλουν ενολίγοις], να εμφανίζονται ενώπιον των αρμοδίων επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου."
Μετά αυτή τη μεγάλη παρένθεση ας επιστρέψουμε στα καθ’ημάς,
Ο διοικητής της τράπεζας της Ελλάδος και οι υποδιοικητές πρέπει να γίνονται αποδεκτοί και να προέρχονται κατά κανόνα από την διεθνή τραπεζιτική οικογένεια Ο νυν διοικητής για παράδειγμα κος Προβόπουλος, πέραν της συμμετοχής του στην διοίκηση διαφόρων ελληνικών τραπεζών υπήρξε Μέλος της Νομισματικής Επιτροπής (Monetary Committee) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οκτώβριος 1990 - Νοέμβριος 1993) και Αναπληρωτής Διοικητής (Alternate Governor) στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF) για την Ελλάδα (Οκτώβριος 1990 - Νοέμβριος 1993). Ο υποδιοικητής κος Παπαδάκης, έχοντας θητεύσει κι αυτός σε διάφορες ελληνικές τράπεζες υπήρξε παράλληλα
μέλος ΔΣ, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Λουξεμβούργο (2004-2007),
αναπληρωτής Εκτελεστικός Διευθυντής και Μέλος ΔΣ, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF), Washington, DC (1992-1994) και μέλος, Νομισματική Επιτροπή της ΕΟΚ, Βρυξέλλες (1990-1992).
Η δεύτερη θέση υποδιοικητή καλύπτεται απο την καθηγήτρια κα ΔΕΝΔΡΙΝΟΥ-ΛΟΥΡΗ ΕΛΕΝΗ, η οποία υπήρξε δ/ντρια του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού της χώρας την περίοδο 2004-08 και ταυτόχρονα εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής (EPC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Eurogroup WG της EPC.
Το ανώτατο όργανο διοίκησης (Γενικό Συμβούλιο) συμπληρώνεται από διάφορες "γλάστρες" θεσμικού χαρακτήρα, όπως οι πρόεδροι των συνδικαλιστικών φορέων των βιομηχάνων (Οδυσσέας Κυριακόπουλος, Μυλωνάς Γεώργιος), των επιμελητηρίων (Κασιμάτης γεώργιος), της ΓΣΕΕ (Πολυζωγόπουλος Χρήστος), του συλλόγου εργαζομένων της τράπεζας (Γοζαδινός Γιάννης), κλπ.
Την νομισματική πολιτική ή την τραπεζική εποπτεία πάντως προφανώς δεν την ασκεί ο κος Πολυζωγόπουλος, που κρατά ακόμα -με το αζημίωτο να υποθέσουμε;- την ίδια θέση.
(............)
Σχόλια