Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Σοσιαλισμός vs Καπιταλισμός



Ο υπαρκτός σοσιαλισμός ευαγγελίστηκε ότι «θα ανέβαζε την παραγωγικότητα των ανθρώπων σε ανήκουστη μέχρι τότε έκταση, με μια νέα διαμόρφωση της κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση». Ωστόσο, αποδείχθηκε από τον ανταγωνισμό των δύο στρατοπέδων στον 20 αιώνα, ότι το κέρδος κι ο καπιταλισμός υπήρξαν αποτελεσματικότεροι στην αύξηση της παραγωγικότητας. Κι ο υπαρκτός κατέρρευσε χωρίς ν’ανοίξει μύτη, γιατί ο κόσμος του το ήθελε, μέσω σύγκρισης των βιοτικών επιπέδων δώθε-κακείθεν.

Κι ενώ το κέρδος κέρδισε την κούρσα της παραγωγικότητας, ο σοσιαλισμός στο σπιράλ της ιστορίας έφαγε τεράστιο πισωγύρισμα. Ποιος ξέρει σε πόσες γενιές και μετά από πόση φθορά της συστηματικής προπαγάνδας δυσφήμισης του, θα αποκτήσει πάλι κοινωνική δύναμη. Εν τω μεταξύ, οι σχεδόν διαφημιζόμενες ως «δημιουργική καταστροφή» επαναλαμβανόμενες οικονομικές κρίσεις, κλείνουν εργοστάσια, μετατρέπουν σύγχρονες παραγωγικές δυνάμεις σε σκραπ κι αυτόχειρες ανέργους, διαλύει τα κοινωνικά δίκτυα παραγωγής και την τεχνογνωσία. Οτι κάνουν οι πόλεμοι ακριβώς.

Η κομμουνιστική Κίνα από το 80 μετατράπηκε σε παγκόσμια ηγέτιδα καπιταλιστική οικονομία. Σχεδιάζει και την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των κρατικών της τομέων (ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, τράπεζες) επιδιώκοντας την περαιτέρω ενδυνάμωση της παραγωγικής της μηχανής. Το κέρδος (ο πλουτισμός κάποιων ηγετικών ομάδων) αποτελεί πάλι το κίνητρο. Οι κινέζοι εργαζόμενοι διπλασίασαν τις απεργίες. Πέτυχαν αυξήσεις μισθών. Οι συνδικαλιστές τους άραγε κηρύττουν τον κομμουνισμό?

Λένε ότι ζούμε ακόμα στην ιστορική περίοδο της σπάνιδος των αγαθών, τροφής και λοιπών καταναλωτικών αγαθών. «Δεν βγαίνουμε» μας λένε, δεν φτάνουν αυτά που παράγουμε για όλον τον κόσμο. Τεράστια κομμάτια της ανθρωπότητας ζουν στην πείνα και την απόλυτη φτώχεια. Όμως, ποιος έκανε την αριθμητική να μάθουμε αν η παραγωγική δυναμικότητα του επενδυμένου σήμερα κεφαλαίου, αξιοποιούμενη στο μέγιστό της, θα επαρκούσε να εφοδιάσει αυτόν τον κόσμο? Ποιός μέτρησε τη ζημία της -διαφημιζόμενης ως εξελικτική πρόοδο- δημιουργικής καταστροφής? Ποιός υπολόγισε την αλόγιστη σπατάλη και το οικολογικό αποτύπωμα της βασικής καπιταλιστικής αρχής για παραγωγή προιόντων προγραμματισμένων να έχουν μικρή διάρκεια ζωής? Και φταίει ο απλός άνθρωπος για την σπατάλη στη συσκευασία όταν βλέπει κανείς στο κατάστημα του Αρμάνι στο Μιλάνο ένα απλό, κοινό σοκολατάκι σε ολόκληρο κουτί επενδυμένο με βελούδο?

Το ιστορικό υποκείμενο της επανάστασης…
Ο εργαζόμενος ακρωτηριάζεται καθημερινά από την δυνατότητα σκέψης. Οι επιστήμονες μηχανικοί και άλλοι, σκέφτηκαν γι’αυτόν πριν απ’αυτόν.  Ο εργαζόμενος δεν επιτρέπεται να σκέφτεται, παρά μόνο να εκτελεί. Η νευροεπιστήμη είναι πολύ πίσω για να απαντήσει αν η βλάβη που προκαλείται στον εγκέφαλο είναι μόνιμη.
Ο άνθρωπος, στην χαμένη στο βάθος της προιστορίας αλυσίδα της εξέλιξης, έγινε άνθρωπος κατασκευάζοντας πράγματα με τα χέρια του. Η ευφυία αναπτύχθηκε χάρι στην παραγωγή των χρειαζούμενων με τα χέρια. Ακόμα και σήμερα, η εργασιοθεραπεία (κεραμική, πλέξιμο, κηπουρική, κα) χρησιμοποιούνται για ψυχοθεραπευτικούς λόγους.
Ο εργαζόμενος σήμερα δεν «βλέπει» το τελικό προιόν. Δεν είναι ο μάστορας αλλά «εξάρτημα μιας μηχανής» σ’ένα επιμέρους στάδιο συναρμολόγησης του τελικού προιόντος. Ακόμα κι αυτός που το συσκευάζει, δεν βλέπει προιόν αλλά εμπόρευμα και μια εχθρική τιμή, γιατί συχνά είναι απροσπέλαστη σ’αυτόν.

…και οι δύο προυποθέσεις για τον σοσιαλισμό.
Μας δίδαξε ο Μέγας Μαρξ πως η βασική προυπόθεση είναι η αντικατάσταση της ατομικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής από την συλλογική ιδιοκτησία. Βασική βέβαια αλλά όχι κι επαρκής. Αυτό τουλάχιστον ανέδειξε η κριτική περί κρατικού καπιταλισμού για τον πάλαι ποτέ υπαρκτό σοσιαλισμό.

Πρώτη προυπόθεση της κοινωνικής αλλαγής, η απελευθέρωση του εργαζόμενου από την ταιλορική οργάνωση της παραγωγής. Η ρομποτοποίηση στην οποία οδηγεί η λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους και του εργατικού ελέγχου, θ’απαλλάξει τον άνθρωπο από την κοπιαστική χειρωνακτική «άσκεφτη» δουλειά. Με όριο τους περιορισμένους φυσικούς πόρους και προυπόθεση τον βιομηχανικό επανασχεδιασμό των παραγόμενων προιόντων και της συσκευασίας τους, η παραγωγή μπορεί να επεκτείνεται απεριόριστα, μ’ελάχιστη ανθρώπινη εργασία. Οι άνθρωποι θάχουν χρόνο να σπουδάζουν το πώς λειτουργεί αυτή η ίδια η τεχνολογία παραγωγής καθώς και τα προιόντα της. Και τα δυο αυτά που σχεδιαζόταν στα εργαστήρια χάρι στην υπεραξία που παρήγαγαν κάποιοι πρόγονοί μας χειρώνακτες προλετάριοι. Οι εργαζόμενοι από σήμερα οφείλουν να κατακτήσουν το επίπεδο εκείνο γνώσης της δουλειάς τους, που ν’αναρωτηθούν επιτέλους μ’αυτοπεποίθηση  τι χρειαζόμαστε τ’αφεντικά και τους καλοπληρωμένους επιστήμονες της αυλής τους. Δεν μπορούν εργαζόμενοι σκλάβοι του συστήματος της μισθωτής δουλείας, άξεστοι μέσα στην άγνοια τους, να ευαγγελίζονται τον σοσιαλισμό. Ο υπαρκτός έδειξε ότι κι εκεί σκλάβοι ήταν. 

Δεύτερη προυπόθεση, η κατάργηση των κάθετων ιεραρχιών στους χώρους δουλειάς και της κοινωνίας. Σήμερα όχι μόνο η ανυπακοή αλλ’ακόμα και η μη 100% ψυχική συστράτευση στους στόχους του εργοδοτικού οργανισμού τιμωρούνται με απόλυση. Την ύψιστη τιμωρία που ισούται με την στέρηση μισθού, ήτοι αδυναμία αναπαραγωγής και επιβίωσης (φαγητό, στέγαση, ένδυση,..). Η επιδίωξη και μόνο της αύξησης της παραγωγικότητας μέσω της ολικής συστράτευσης («δεν μπορείς να διατάξεις/αναγκάσεις έναν δυσαρεστημένο να καταβάλει το μάξιμουμ της διανοητικής/δημιουργικής προσπάθειας») οδήγησε πολλές επιχειρήσεις σε τομείς υψηλής τεχνολογίας στην κατάργηση των κάθετων ιεραρχιών. Διαφημίζονται και διοργανώνουν μέχρι και καλλιστεία αυτές οι επιχειρήσεις για να βραβεύονται αυτές  με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον. Και στις πολυβραβευμένες όμως, η αμείλικτη παρακολούθηση των αποτελεσμάτων του κάθε εργαζομένου ή ομάδας εργαζομένων, κρύβει από πίσω της εντελώς ωμά την απειλή της απόλυσης.
Οτιδήποτε αντιμάχεται αυτόν το φόβο της απόλυσης είναι απελευθερωτικό. Από τα δίκτυα κοινωνικής προστασίας των ανέργων του σκανδιναβικού μοντέλου προηγούμενων δεκαετιών, μέχρι την απόλυτη εξασφάλιση της απασχόλησης στον υπαρκτό σοσιαλισμό. Καμιά αστυνομική δύναμη καταστολής δεν μπορεί να καταστέλλει εσαεί τα οράματα ενός χορτάτου ανθρώπου. Ο παραλογισμός για πολλούς της επιτελούμενης σε συνθήκες οικονομικής κρίσης εκπτώχευσης τεράστιων κοινωνικών μαζών στην πρώην ανεπτυγμένη δύση, έχει ως μόνη λογική αιτιολόγηση το  ότι ο φόβος της ανεργίας και της εξαθλίωσης αποτελούν το καλύτερο χαλινάρι του ελέγχου της κοινωνίας και της χειραγώγησης της.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Μπαλόνια πάρτυ αξίας $1 εκατ.

  Για πρώτη φορά μεταφράζω δημοσίευση ενός ατόμου που παρακολουθώ κι εκτιμώ αφάνταστα, της Caitlin Johnstone , για ένα θέμα που το έπαιξαν πρόσφατα τα μίντια ακατάπαυστα. Πρόκειται για τα τρία υποτιθέμενα κατασκοπευτικά μπαλόνια/αερόστατα της Κίνας που κατέρριψαν με πυραύλους αέρος-αέρος οι ΗΠΑ. Αποφάσισα να το κάνω γιατί με την αδιάσειστη τεκμηρίωση που δίνουν οι παραπομπές-υπερσυνδέσεις της Caitlin , αποκαλύπτεται όλη η απάτη και την ίδια στιγμή αποτυπώνεται μια ακόμη κλασική περίπτωση   αμερικάνικης προπαγάνδας. Ως case study της προπαγάνδας των ΗΠΑ μου προκάλεσε το ενδιαφέρον, στα πλαίσια του τρίπτυχου που με στοίχειωσε τα τελευταία χρόνια «Προπαγάνδα - Φόβος - Έλεγχος του Νου» ή κοινωνικός έλεγχος.  Κι όλα αυτά σε μια περίοδο, που             - γινόταν ένα άνοιγμα φιλίας προς την Κίνα με την προγραμματισμένη επίσκεψη του υπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ στην Κίνα (η οποία τελικά ακυρώθηκε) -           συνέβη ένα από τα σοβαρότερα περιβαλλοντικά ατυχήματα στο Οχάιο με τον εκτρο

Η Αμερικανική ηγεμονία και οι κίνδυνοί της: η άποψη της Κίνας

Οταν οι Κινέζοι αποφασίζουν να ανοίξουν το στόμα τους, το κάνουν με 9 σελίδες κείμενο και δίνουν τροφή (πιό επίσημη πηγή από το Υπουργείο Εξωτερικών της δεύτερης  παγκόσμιας υπερδύναμης δεν υπάρχει!) σε κάθε πικραμένο τριτοκοσμικό που φοβάται να τα βάλει με τις ΗΠΑ. Στο επίσημο αυτό κείμενο που δόθηκε στην δημοσιότητα μέσα σε 'πολεμικό' κλίμα (κατάρριψη του μετεωρολογικού μπαλονιού, συνεχείς προκλήσεις στα στενά της Ταιβάν, η "φιλία" των κινέζων με τους επιτιθέμενους στην Ουκρανία Ρώσους, ...) παρατίθεντα ιστορικά και λοιπά πολύ συγκεκριμένα στοιχεία - συχνά αντλημένα από αμερικάνικες πηγές- για  - την πολιτική ηγεμονία: πραξικοπήματα ανά τον κόσμο, δόγμα Μονρόε στην λατινική Αμερική, πορτοκαλί-και κόκκινες και λοιπές έγχρωμες "επαναστάσεις" στην Ευρασία, αραβική άνοιξη στην Αφρική, κλπ,  - την στρατιωτική ηγεμονία: με αριθμούς οι εκατοντάδες πόλεμοι ανά τον κόσμο που κήρυξαν οι ΗΠΑ με τις χιλιάδες θύματα, οι στρατιωτικές βάσεις ανά την υφήλίο, κλπ, - την ο

Η ζωή μετά (...τον πόλεμο στην Ουκρανία)

 Εν είδει διαλόγου, για το πώς προβλέπεται ο κόσμος μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, δύο αναλύσεις: αυτή του πολλά βαρύ ευρωπαικού Carnegie και ως αντίλογος μια ανάλυση από το southfront.org After Russia's War Against Ukraine: What Kind of World Order?   https://carnegieeurope.eu/2023/02/28/after-russia-s-war-against-ukraine-what-kind-of-world-order-pub-89130 There is a growing perception that the liberal world order is coming to an end. While the current multilateral system may be weakened by the return of geopolitics, economic interdependence and transnational ties will prevent a complete lapse into anarchy. The Russian war against Ukraine and the growing U.S.-China rivalry will have a profound effect on the future of the world’s political organization. The West’s hope for an international system based on democracy, rule of law, and multilateral cooperation—which had already lost plausibility in recent years—now looks wholly unrealistic. Current trends and recent strateg